Մարդն ընդդեմ մարդկության (մաս -47)

Կորին նայեց ափին, բռունցք արած սեղմեց։

-         Այո՜, - ծոր տվեց ժամանակը,- Այն կարծես ակամա սեղմվում է,- սլացավ առաջ։ Կորին նրա հետևից հայտնվեց հսկա, գորշ շենքերի համալիրի տանիքներից մեկին, որը բաղկացած էր տասնյակ ելք ու մուտքերից։

-         Ահա որտեղից է ծնունդ առնում մահը՝ արհեստական, արագացված մահը, այն ոչ մի կապ չունի բնության և ժամանակի հետ։ Մարդը, քմահաճ մարդը խաղ է անում վերուստ պարգևած սեփական վայրկյանների հետ, որը նրան մի պահ անսպառ է թվում։

-         Ինչպե՞ս է այն կոչվում, - ուշադիր նայելով շուրջը՝ հարցրեց Կորին։

-         Այս պատերի ներսում մարդը զենք է արտադրում, որից սկիզբ է առնում այն ծովի կարմրող ջուրը, այն ավիրվող քաղաքները, այն անվերջանալի մարդկային քարավանը,- բացատրեց ժամանակը։

-         Այո՜,- ավելի մտահոգվեց Կորին,- Մի դեպքում մարդը սպանում է մարդուն, իսկ մեկ այլ դեպքում նույն մարդը հիվանդանոցներ է կառուցում՝ կառչելով կյանքից՝ սնոտիապաշտորեն հետևելով բժշկի ցուցումներին։

-         Ցավոք գոյություն ունի «պատճառ» հասկացությունը, որը շատ դեպքերում արդարացնում է սպանողին, զենք արդադրողին, այն իրացնողին, մեղք գործողին, այդ ամբողջը հանգում է մեկ ելքի,- անսպասելի Կորիի համար՝ ժամանակը սլացավ առաջ,  մնաց կախված օդից, - Մենք չենք կարող ավելի մոտենալ։

-         Ինչու՞։

-         Այնտեղ, ներքևում այլևս կանգուն տներ չկան,- պատասխանեց ժամանակը՝ ձեռքով ցույց տալով հողին հավասարված քաղաքը։

-         Ինչո՞ւ է այսպես, ի՞նչ է պատահել, այնտեղ նույնպե՞ս պատերազմ է, ինչպես մեզ մոտ․․․

-         Սա այն ելքն է, որի մասին քիչ առաջ շեշտեցի,- պատասխանեց ժամանակը,-Այն ելք է պատերազմով, նման ելքն այսօր ամենուր է, քանի որ «պատճառը» միակ անվճար զենքն է, որով ամեն միջոց ծախսվում է իսկական զենք ձեռք բերելու։ Այսօր հզոր զինված բանակով որքան երկրներ կան, որոնց բնիկները դատապարտված են սովամահության,-Կորին ակամա հիշեց կարմիր անապատի շալակատար Նանուին, լուռ գլուխը կախեց, խորը հոգոց հանելով,- Այս բազում  խնդիրների լուծման համար ի՞նչն է պակասում։

Կորին  ընկավ մտքերի մեջ, ապա անվստահ շշնջաց․

-         Գուցե միասնությու՞նը։

-         Այո, միտքդ իմաստուն է։ Մեկ բառ, որով կարելի է լուծել այնքա՜ն բարդ խնդիրներ՝ միաժամանակ որքա՜ն անհնարին,- ափսոսանքով ծոր տվեց ժամանակը։

-         Ինչու՞  հնարավոր չէ․․․

-         Գուցե մարդը կարողացել է սեփական կամքին ենթարկել ցանկացած գազանի, անգամ սավառնել երկնքում, սուզվել անհատակ օվկիանոսի ծալքերը, սակայն հավերժ պատանդ է սեփական եսին, որին հետևում է պառակտումը։ Ահա´, թե ինչու՞ է անհնարին։ Դու կարո՞ղ ես ստեղծել համամարդկային միասնություն,- Ժամանակի տված հարցից Կորին կուչ եկավ,- Իհարկե կփորձես, բայց չես կարողանա,-  սեփական հարցին պատասխանեց ինքը՝ ժամանակը։

-         Ինչու՞ չեմ կարող, իսկ մարդասերնե՞րը, չէ՞ որ նրանք փորձում են կանխել այդ ամենը։

-         Ցավոք, միայն փորձում են, իսկ փորձը մի բան է, այն իրականություն դարձնելը՝ այլ բան։ Բոլոր ժամանակներում էլ լինում են մարդասերներ, սակայն նրանք երբեմն մարդու իրավունքը պաշտպանելուց զատ, ուրիշ ոչինչ չեն կարողանում անել։

-         Ինչու՞,- ավելի տխրեց Կորին։

-         Պարզապես  անզոր են  այն շղթայի դեմ, որով  անցանք մենք։

-         Արևի երկրում էլ նույն պատկերներն էին։

-         Որտեղ էլ լինես, այսօր նույն խնդիրներն են, քանզի ոչ ոք չի կարող մյուսին պարտադրել անելու այն, ինչը չի ցանկանում անել ինքը։

Մարդն ընդդեմ մարդկության (մաս -46)

Կորին ժամանակի հետևից հայտնվեց անվերջանալի տարածությունում, որտեղ  արևի ճառագայթներից փայլում էին  երկար շինությունների թափանցիկ տանիքները։

-         Ջերմոցներ են, որտեղ մարդը ուտելի բույսեր է աճեցնում, մոտեցի´ր և կտեսնես,- բացատրեց ժամանակը։

-         Նրանք ջրու՞մ են,- հարցրեց Կորին՝ հիացած նայելով ներսում աշխատող մարդկանց հնարամտությանը։

-         Ո´չ, ներարկում են։ Մարդը ներարկելով բույսին՝ գիտակցաբար ներարկում է ինքն իրեն։

-         Ինչու՞ են նրանք փակել բերանները։

-         Որովհետև  վտանգավոր է կյանքի համար։

-         Իսկ բու՞յսը

-         Բույսը դրանից հազիվ թե տուժի,- քամհարանքով արտաբերեց ժամանակը։ Կորին ավելի հուսահատված նայեց ափին։

-         Ո´չ, այսուհետ հուրն անզոր է, փակի´ր ափդ, այն քեզ դեռ պետք է ,- հրահանգեց ժամանակը։

Կորին սլացող երիտասարդի հետևից հայտնվեց քաղաքի խայտաբղետ թաղամասերից մեկում, ուր թվում էր՝ գիշերային լույսերը հրդեհում են շենքերը, նորից ետ քաշվում։

-         Դու հայտնվել ես այնտեղ, ուր մարդն ամեն վայրկյան թարմացնում է մեղքը,- Կորին  զարմանքով նայեց շուրջը՝ փորձելով հասկանալ ժամանակի միտքը։

-         Իհարկե, դու չկռահեցիր ինչի մասին է խոսքը, հետևի´ր ինձ։

Ներսում նույնպես խաղում էին խայտաբղետ լույսերը, հնչում էր ականջ ծակող երաժշտությունը։ Կորին սեղմվեց պատին, այդպես մնաց։ Նա դեմքն ակամա խոժոռեց, երբ տեսավ, թե ինչպես են  կանայք խոսում տղամարդու ձայնով, իսկ տղամարդիկ կոտրատվում են, ինչպես կանայք։ Նա  աչքերը փակեց, փորձեց դուրս նետվել։

Ո´չ, առաջացի´ր,- հրամայեց ժամանակը։ Նա խորացավ տարօրինակ զանգվածի մեջ։ Սեղանների շուրջ նստածները՝ լուրջ թե կիսահարբած, համբուրվում էին և ծխում, որից օդը դառնում էր հեղձուցիչ։ Նրանց ճչացող շպարն ու վառ զգեստները Կորիին ստիպեցին անհետանալ առաջին պատահած դռան հետևում, բայց նա այնտեղից դուրս նետվեց, ինչպես ռետինե փականը, երբ տեսավ անկողնում իրար գրկած երկու տղամարդու, հևասպառ սկսեց շնչել, կարծես օդ հավաքելով։

-         Դու խեղդվու՞մ ես նրանց մեղքերից,- լսվեց ժամանակի ձայնը, հայտնվելով նրա դիմաց,  Կորին բացեց ափը, նայեց բոցկլտացող կրակին, - Այն անզոր է, քանի որ, երբ մարդը դառնում է մարդասպան, շարունակելու է սպանել։ Նույնպես և նրանք՝ առել են մեղքի համը։ Այն շշմեցնելու չափ քաղցր է,- շշնջաց ժամանակը, հայտնվեց ամենաբարձր եկեղեցու գմբեթին։ Կորին հետևեց նրան։

-         Դու կանգնած ես մարդու ձեռքով կառուցած շինության տանիքին, որի պատերի ներսում օրհնվում է այն մեղքը, որից փախար խեղդվելով։

Կորին նայեց վեր, երևաց վեր խոյացած մեծ խաչը։

-         Եկեղեցին է, այն աստվածային է,- շշնջաց Կորին՝ խաչ հանելով դեմքին։

-         Այո´, որտեղ մարդն այցելում է աղոթելու Աստծուն,- նկատեց ժամանակը։

-         Սա ի՞նչ կապ ունի այն մարդկանց հետ,- զարմացավ Կանաչ աչքը։

-         Ցավոք, ցանկացած երևույթի մեջ մարդը շոշափում է շահը, ուստի այն չի կարող որևէ կապ ունենալ Աստծո հետ, քանի որ Աստված ստեղծել է մարդ և կին, իսկ այնտեղ կինը տղամարդ էր, իսկ տղամարդը կին, ուստի նման երևույթն օրհնողը չի կարող  աստվածային լինել․․․

Մարդն ընդդեմ մարդկության (մաս - 45)

Մինչ Կանաչ աչքը ժամանակի հետևից կլքեր ծովը, անսպասելիորեն ընդդերքից վեր սլացավ  սև հրեշը։ Նա սարսափած ուզեց  նահանջել։

-         Հարկ չկա վախենալ,- խորհուրդ տվեց ժամանակը,- Նրանից, նման սարսափելի կերպար մարդն է հնարել։ Իրականում այն բնության բարիքներից մեկն է։ Մարդը, շուրջ բոլորն ավիրում է նրան տիրելու համար և այդ ասպարեզում վայ թույլին։ Ժամանակին նա անվտանգ էր, քանի դեռ ապրում էր ջրի տակ, արթնանալով, այսօր նա իշխում է բոլորին՝ թե´ ամենաթույլին, թե´ ամենահզորին։ Յուրաքանչյուրը փորձում է օգտվել նրա գերիշխանությունից։ Ահա´ որտեղից են պայթում ռումբերն, առաջանում մարդկային քարավանները,- բացատրեց ժամանակը անցավ առաջ։

Կորին գլխիկոր նայեց ձեռքի ափին։

-         Հուրն անզոր է, հրեշը կուլ կտա նրան, առա´ջ անցիր,- խորհուրդ տվեց ժամանակը։

Նա փակեց ափն, հետևեց ժամանակին։ Նա տեսավ, թե ինչպես է հրեշը փսխում մարդկային գլուխներ և ոսկյա ձուլակտրորներ, իսկ նրա հրակարմիր երախից լսվում էին պայթյուններ և մարդկային ճիչեր։ Երևացին մարդկանց խմբերը, որոնք, իրար խառնված, մեծ ու փոքր, փորձում էին տեղ գտնել արդեն լեցուն մակույկներում։

-         Ահա´, մարդը փախչում է ինքն իրենից։

-         Ինչու՞,- հարցրեց Կորին՝ մնալով կախված նրանց վրա։

-         Նրանք կորցրել են պատերը, նոր պատեր են փնտրում ուրիշ ափերում։

Կորին բացեց ափը, նայեց փոքրացած անմար հուրին, ապա ժամանակին։

-         Եթե նրանք չկարողացան գնահատել ունեցածը, այն լքելով՝ շտապում են նոր ափեր, ոչ մի հուր նրանց չի կարող փոխել,- նկատեց ժամանակը։

Կանաչ աչքը ցավով փակեց ափը, հետևեց ժամանակին։ Հայտնվեց մոլախոտերով պատված տան տանիքին։

-         Նման տներ՝ անգամ ամբողջ գյուղեր այսօր դու հաճախ կհանդիպես,- սկսեց ժամանակը։

-         Ինչու՞ է լքված այս գեղեցիկ տունը, որտե՞ղ է նրա տերը,- հետաքրքրվեց Կորին՝ կանգնելով երկհարկանի տան կտուրին։

-         Այն մարդն է կառուցել, նույն մարդն էլ լքել՝ գերադասելով երկնաքերի խուլ պատերը, որտեղ նա վեր է ածվում աննկատ սպառողի, որտեղ նրան ոչ ոք չի նկատում, որտեղ նա հաճախ դատապարտվում է միայնության։

-         Չէ՞ որ նրանք այնտեղ այնքան շատ են։

-         Գուցե շատ են, բայց մարդը հսկա շինություններում վեր է ածվում մրջյունի՝ հաճախ կորցնելով անհատականությունը։

Ժամանակն առաջ սլացավ։ Կանաչ աչքը հետևեց նրան՝ ափսոսանքով նայելով  մամռակալած տանիքներին, որոնց կարծես մի կերպ իրենց ուսերին էին պահում կիսաքանդ  պատերը, իսկ տնամերձերի մոլախոտերը հաճախ հատում էին տանիքները։

-         Մարդն ամենակեր է, գուցե դա նրա դժբախտությու՞նն է,- նորից խոսեց ժամանակը։

-         Այո´, որքա՜ն խաղաղ կլիներ աշխարհը, եթե նա սնվեր միայն բույսերով,- նկատեց Կորին։

-         Գուցե, բայց և անհավանական, մարդն արդեն ամենակեր է, նա այլընտրանք չունի, բացի գոյատևելուց, միաժամանակ նույն գոյատևման համար ոչնչացնել նմանակին,- պատասխանեց ժամանակը։

-         Այո´, իսկ հակառակ դեպքում չէին լքվի այս գեղեցիկ գյուղերը,- ափսոսանքով շեշտեց Կորին։

-         Միևնույն է՝ մարդը ձգտում է այնտեղ, որտեղ նա զգում է իշխելու համը, իսկ այնտեղ նրան իշխում է տեխնիկան, որը հաճախ հարցականի տակ է դնում նրա գոյությունը։

Կորին նորից նայեց ափին։

-         Գուցե այդ հուրը փոխի նրա գիտակցությունը, բայց չեմ կարծում այս լքված շեները երբևիցէ կվերաբնակեցվեն

-         Իսկ այն ծովի փախստականնե՞րը։

Ժամանակը ժպտաց։

-         Հարազատ տարածքը լքողը, երբ իր հետևում թողնում է միայն ավերակներ և դիակներ, չի կարող շենացնել օտարի հողը։ Նրանք միշտ կփնտրեն, սակայն երբեք չեն գտնի, քանզի օտարությունում ոչ ոք նրանց համար ոչինչ չի կորցրել- բացատրեց ժամանակը,  լքեց լքված տանիքը։

Մարդն ընդդեմ մարդկության (մաս - 44)

Ժամանակի հետ Կորին հայտնվեց մեկ այլ շենքի տանիքին։ Լսվեց հրապարակի  մեծ ժամացույցի զանգը։

-         Ահա´, այս սարքով մարդը գիտակցաբար հաշվում է իր ժամերը՝ միաժամանակ երբեք չգնհատելով այն,- խոսեց ժամանակը,- Նայի´ր շուրջդ, համարյա բոլորը կրում են նույն սարքից։

Կորին տխուր նայեց քաղաքին,- Այդ լուսամուտները հեռվից նման են խոռոչների,- նկատեց նա, երկար նայելով բազմահարկ բնակարաններին։

-         Եվ մարդը հաճախ աշխարհին է նայում նման վանդակներից, իսկ դու փորձիր քանդել այդ պատերը՝ վերածելով կամուրջների։ Կարո՞ղ ես ցրել նրանց մենությունը,- Կորին տարակուսած նայեց շուրջը,- Այո´, այս դեպքում անչափ դժվար է, քանի որ, մարդը, որքան էլ գերադասի մենությունը, և որքան էլ մարդը մարդուն տանել չի կարողանում, միևնույն ժամանակ, նա չի կարող գոյատևել առանց իր նմանակի։

-         Հետաքրքիր է,- արտաբերեց Կորին։

-         Հետաքրքիր է նաև, միլիարդավորների մենությունը այս մոլորակի վրա։

-         Ինչպե՞ս, չէ՞ որ նրանք ամեն ինչում կախում ունեն միմիանցից։

-         Ո´չ, Կանա´չ աչք, մարդու մեջ կա մի աշխարհ, ուր թագավորում է հավերժական մենությունը, որքան էլ նա շրջապատված լինի մարդկանցով և գալիս է մի ժամանակ, երբ սպառվում է մարդու հնարավորությունը՝ ահա այդ պահից մարդու անբաժան ընկերը մենությունն է։ Ահա´  որտեղից է առաջանում  պատի անհրաժշտությունը։

Կորին զարմանքով նայեց ժամանակին։

-         Հարկ չկա միշտ զարմանալ, դու պարզապես փորձիր օգնել նրանց և տե´ս՝ ինչի կվերածվի քո օգնությունը,- խորհուրդ տվեց ժամանակը։

Կորին վեր սլացավ, բացեց ափը։ Փոքրիկ հրից մի կաթիլ ընկավ քաղաքի վրա։ Աղմուկը կրկնապատկվեց։ Ամենուր լսվեց բանալիների զնգոցը, որոնք կարծես անվերջ պտտվում  էին կողպեքների մեջ։

-         Նրանք ավելի ամուր փակվեցին,- հուսահատ մրմնջաց Կորին։

-         Գուցե, դու պարզապես նրանց արթնացրեցիր, նրանք ավելի սարսափեցին կորցնելուց,- բացատրեց ժամանակը, առաջ անցավ։

Կորին մի պահ մնաց թևաթափ կանգնած, ապա հետևեց նրան։ Երևացին մետաղյա ծանր ցանցանման պատերը։ Նա ժամանակի հետևից ակամա հայտնվեց այդ պատերից ներս, թվաց՝ բանալիների զնգոցը վերածվեց շղթաների զնգոցի։

-         Ամենուր շղթաներ են,- նկատեց Կորին։

-         Այո´, մարդը կարող է շղթայել անգամ մարդու միտքը,- հաստատեց ժամանակը։

Շղթաների աղմուկն ավելի մոտեցավ։

-         Նրանք չպետք է քեզ նկատեն,- զգուշացրեց ժամանակը։

Կորին մնաց աննկատ։ Մետաղյա վանդակներից դուրս եկավ հրակարմիր հագուստով մարդկանց շարքը։ Յուրաքանչյուրին ուղեկցում էր մեկ սևազգեստ դիմակավոր, նրանց զենքը երկարաշեղբ դանակն էր։

-         Նորից նրանք, թվում է՝ Ադամանդն ամենուր է,- զայրույթից պոռթկաց Կորին։

Շարքը հայտնվեց ջրի ափին, որտեղ քիչ հեռու՝ ցամաքում հավաքված էր ամբոխը։ Հրակարմիր շարքը դիմակավորների պահանջով չոքեց ծանծաղուտ ջրի մեջ։ Նրանք, տոնի վերածելով, կատարեցին դաժան ծեսը՝ գլխատելով յուրաքանչյուրն իր բաժին զոհին։ Ամբոխը սկսեց ծափահարել։ Ալիքը հպվեց գլխատված մարմիններին՝ կարծես լվանալով նրանց վերքերը, իսկ ցավը ներկում էր ջուրը կարմիր գույնով։ Մոտիկից լսվեց պայթյուն։ Կորին նայեց այն կողմ։ Բոցերի մեջ այրվում էին շղթայակապ կանայք։

-         Սատանան կերազեր նման դժոխքի մասին,- մրմնջաց Կորին՝ սեղմելով ատամները։

-         Չարը մարդուց է, այն չունի այլ ծնունդ,- հայտնվելով նրա կողքին՝ կրկնեց ժամանակը,- Սատանան, հիմնականում մնում է դիտորդի դերում, քանզի մարդը նրան անելիք չի թողնում։

-         Այո՜,- ծոր տվեց Կորին,- Եվ նա ավիրում է իր շրջակա աշխարհը։

-         Ո՞վ է մարդը յուր խղճուկ պայթյուններով և կրակոցներով բնության հզոր տարերքի դեմ, երբ այն հայտնվում է հրաբխի կամ երկրաշարժի տեսքով։ Անհանգստանալու հարկ չկա։ Այս դեպքում մարդը վնասում է միայն իրեն, իսկ բնությունը, լոկ ժամանակավոր, կորցնում է իր տեսքը,- բացատրեց ժամանակը՝ անտարբեր մնալով կատարվող իրադարձություններին։

Կորին ժամանակի հետևից հայտնվեց երկնաքերի տանիքին՝ հետևում թողնելով այրվող կանանց հրդեհի ծուխը, որը, կարծես տարածվելով ամենուր, փորձում էր սթափեցնել հանդիսատես մարդուն։

Մարդն ընդդեմ մարդկության ( մաս - 43)

Կորին սլացավ առաջ, ժամանակը մնաց ժայռին կանգնած՝ հետևելով նրան։ Երևաց  հսկա քաղաքը։ Այն կառուցված էր դեղին կավից, իսկ նեղ փողոցները սալիկապատ էին ու ծառազուրկ։ Նա հայտնվեց քաղաքի կենտրոնում, որտեղից վեր էին բարձրանում անվերջ շարունակվող աստիճանները, աստիճաններից իջնում էին սև դիմակավոր սևազգեստները։ Անվերջանալի շարքը հավասար, անտրտունջ թափվում էր ներքև, ուր սևին էր տալիս հսկա մսաղացի մեծ երախը։

-         Նրանք նման են Ադամանդի զինվորներին,-  նկատեց Կորին շշնջալով։

-         Քանի որ նրանց հումքն այստեղից է հոսում, նմանությունը  զարմանալի չէ,- հայտնվելով նրա կողքին՝ պատասխանեց ժամանակը,-  Կարո՞ղ ես  նրանց հեղափոխել, որպեսզի կուլ չգնան այդ ինքնասպան դավանանքին, կարո՞ղ ես այդ ստվար շարքից գեթ մեկին այլախոհ դարձնել կամ կարո՞ղ ես այդ մեկին համոզել, որպեսզի իջնելու փոխարեն հակառակն անի՝ բարձրանա  նույն աստիճաններով։

-         Երևի թե ոչ,- անվստահ պատասխանեց Կորին։

-         Փորձի´ր,- հրամայեց ժամանկը, հայտնվեց ամենաբարձր գմբեթին՝ այնտեղից հետևելու երիտասարդին։

Նա կախվեց մսաղացի վրա, բացեց ափը։ Մի կաթիլ անմար հուրից ընկավ երկաթյա երախի մեջ։ Լսվեց վայնասուն, աղմուկ ու կրակոցներ, որոնց մերթընդմերթ հետևում էին խուլ պայթյունները։ Կորին սարսափած նայեց ժամանակին։

-         Այո´, նրանց փոխարեն ինքդ ես սարսափում։ Ցավոք, նրանք ընդամենն ուշացած սթափվեցին։ Խնդիրն աստիճաններին գտնվողներն են, որոնք երբեք չեն գնահատի իրենց տրված պահը հավերժական ժամանակի մեջ մինչև  չհայտնվեն մարդակուլ երախում։

Զգացածից Կորիի դեմքը ծամածռվեց։

-         Այո´, Կանա´չ աչք, ափսոսանքը մի զգացում է, որը հայտնվում է միշտ ուշացած,- նկատեց ժամանակը։

Հետզհետե երկինքը մշուշվեց։ Որքան Կորին առաջ էր սլանում, մշուշն ավելի էր խտանում։ Այդ խտացող մշուշի մեջ նա նշմարեց թոնրանման հսկա խողովակները, որոնք կարծես բերանով մեկ ծուխ էին փչում ամենուր։ Նա տևական ժամանակ շրջեց մշուշապատ երկնքով, կանգնեց խողովակներից մեկի շուրթին, նայեց ներս, սկսեց հազալ։

-         Սա մշուշ չէ,- մրմնջաց նա։

-         Այո´, այն սովորական ծուխ է,- պատասխանեց ժամանակը՝ հայտնվելով նրա կողքին։

Ծխի միջից նշմարվեցին զբաղված ու մտահոգ մարդիկ։ Կորին նայեց հորիզոնին, որտեղից ստեպ-ստեպ նշմարվում էր արևը։

-         Մի՞թե այն հզոր է արևից։

-         Հզոր չէ, բայց փորձիր նրանց հիշեցնել այլ տարբերակ։

-         Իսկ դա հնարավո՞ր է,-ուրախացավ Կորին։

-         Ո´չ։

-         Ինչու՞,- այս անգամ զարմացավ Կորին։

-         Շահը նրանց կստիպի ոչնչացնել քեզ՝ քո գաղափարի հետ։ Պարզապես որպես մարդասեր փորձիր արծարծել խնդիրը։

Կորին բացեց ափը, մեկ կաթիլ անմար հրից ընկավ խողովակից ներս։ Այնտեղից լսվեց անտանելի հազ և փռշտոց։

-         Որքան էլ այդ սպանող հազը խեղդի նրանց, նրանք դեռ երկար ժամանակ չեն փոխի խաղի կանոնները,- նկատեց ժամանակը։

-         Ինչու՞։

-         Մարդը հեշտ է հարմարվում, իսկ երբ այն դառնում է սովորույթ, դժվար է հրաժարվել,- պատասխանեց ժամանակը, առանց սպասելու անցավ  առաջ։

Կորին, ամենակարող ժամանակին հետևելով, հետևում թողնում էին քաղաքներ և գյուղեր, որոնց մեջ անվերջ էին պատերը՝ բաժանված քառակուսիների, պատերից զատ պարսպապատված էին բակերը։ Տեղ-տեղ երևում էին նաև մետաղյա ծանր արգելապատերը։

-         Նկատեցի՞ր, այնտեղ, որտեղ մարդն է՝ առաջնայինը պատն է, որով նա խորհրդանշում է իր անկախությունը և անվտանգությունն իր նմանակից,- բացատրեց ժամանակը,  կանգնեց ամենաբարձր շենքի տանիքին։

Կորին շվարած շուրջն էր նայում։ Ամենուր լսվում էր շարժիչների աղմուկը, երևում էին  կրիաի պես դանդաղ շարժվող մեքենաների անվերջանալի շարքերը, իսկ մարդու գոյությունը, կարծես իմաստավորում էր անվերջ շարժվումը՝ վերածված բազմության։

-         Ահա´, քայլի´ր նրանց միջով,- հրամայեց ժամանկը, ինքը մնաց վերևում։

Կորին հայտնվեց մարդկանց մեջ։ Հետիոտներն իրար չէին նկատում։

-         Նրանք նայում են, սակայն չեն տեսնում,- Կանաչ աչքը զարմացած ու մտահոգ դիմեց ժամանակին։

-         Անտարբերությունը խժռել է նրանց զգայարանները,- հայտնվելով նրա կողքին՝ պատասխանեց ժամանակը, նորից վեր սլացավ։