Եվ հայկական կողմը չունեցավ գեթ մեկ «իբրահիմ», որպեսզի ճակատից հայտներ իսկությունը․․․

                                                                   ***

Մարքսի սոցիալ-դեմոկրատական ուսմունքը ոչ թե հնացել կամ անցյալ է, այլ պարզապես մոռացվել է, ուստի ականատեսը լինելով հայկական պետականության խախուտ վիճակին, որը բխում է տնտեսության իսպառ փոշիացված լինելու հետևանքով, պարտադիր պետք է յուրաքանչյուր սրտացավ հայ պատանի կամ քաղաքացի կարողանա իր մեջ կամք դրսևորել, ծանոթանալու մարքսիզմի սոցիալ-տնտեսական ուսմունքին, որով, առնվազն նա կսովորի երկիրը հանելու ստեղծված կացությունից։

                                                                ***

Ինչպես ժամանակը ցույց տվեց, շատ եվրոպական երկրներ հմտորեն որդեգրեցին Մարքսի սոցիալ-տնտեսական տեսությունը, որին երկար տարիներ փորձում էր հասնել ԽՍՀՄ-ը, սակայն այդ համակարգում ամեն պիտանի գաղափար խժռում էր կոռուպցիան։

                                                               ***

Կոռուպցիան կազմում է մարդկության անքաքտելի մասը, սակայն այն չպետք է տեղ գտնի հասարակ քաղաքացու կյանքում։ Կոռուպցիան  աշխատել և պետք է աշխատի միայն խոշոր՝ (պետության) շահերի համար, ինչպես դա արվում է խելացի երկրներում և  այն չպետք է վնասի շարքային քաղաքացու շահերը։

                                                            ***

Ցավոք՝ ՀՀ-ում կոռուպցիան սկսվում է մանկապարտեզից և հաճախ երեխայի ներկայությամբ, ծնողի քծնանքով, ուստի նման երեխան չի կարող ազնիվ լինել անգամ ինքն իր հետ։ 

 

 ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿ

Փաստորեն, հայկական հզոր բանակ գոյություն չի ունեցել, ինչպես ընդունված էր ասել «պառադների»՝ շքերթների ժամանակ՝ «հայկական հզոր բանակ»։ Իրոք, հրապարակով քայլող զինվորական խրոխտ շարքերը խոստումնալից էին յուրաքանչյուր հայի համար։ Անգամ, ոչ ոք չէր համարձակվում զարմանալ  թե ինչպե՞ս, տնտեսությունը փոշիացրած կառավարությունը կարողացել է ստեղծել նման «գերժամանակակից հզոր բանակ»։ Յուրաքանչյուրը համոզված էր, որ հրաշքներ լինում են և շարունակում էր գլուխը կախ աշխատել ու շենացնել օտարի տնտեսությունը։ Սակայն հայկական բանակը սպայական կազմով ուներ սեփական ներգին կարգը, որը ոչ մի աղերս չուներ զինվորական կարգ ու կանոնի հետ։

 Քանի որ հայկական բանակը հագեցված էր «գերժամանակակից» զենքերով, ուստի անհրաժշտություն չէր համարվում զորավարժություններ անցկացնելը, սահմանները թարմացնելը նոր տեխնիկայով, որը ընդունված և անհրաժեշտ  կարգ է անգամ ամենա հզոր երկրի ԶՈՒ-ում։ Հայկական բանակը սահմանափակվում էր ներքին ինքնաստեղծ օրենքներով, որտեղ ծաղկում էր ամենաթողությունը՝ գողությունը, սպանությունները, հոգեկան խեղումը, զինվորին կոտրելը, կոռուպցիան, զինվորի թերսնվելը, ծեծը, հակասանիտարական վիճակը․․․և ամենագլխավորը՝ կոռուպցիան․․․

Պարզվում է, երկար տարիներ հայկական բանակ հասկացությունը ընդամենը «փիառ» է եղել՝ ժողովրդի աչքին «թոզ փչել» և իհարկե փող լվացման միջոց։ Քանի որ, իսկական հայական բանակ ասելով, կարելի է հասկանալ՝ երկրի կարիքավոր խավի տղաներին բռնի ուժով հավաքագրել մի տեղ և նրանց հետ վարվել այնպես, ինչպես խելքին կփչի անսիրտ ու անհոգի  սպայի, որոնցից շատերը հաճախ տղաներին հասցնում էին ինքնասպանության, կամ տանջամահ անով, հետքերը լվանում, որակելով «ինքնասպանություն»։ Քանի՜, քանի՜ նման դեպքեր են եղել բանակում և ոչ ոք չի պատժվել, ինչպես հարկն է։

Յուրաքանչյուր հայ թյուր կարծիք ուներ թե թշնամին նախահարձակ չի լինում, քանի որ վախենում է հայկական բանակի հզոր ուժից, բայց իրականությունը սառը ցնցուղի պես սթափեցրեց գիտակից մասային, որ թշնամին պարզապես զինվում էր և սպասում հարձակման հրամանի։ Ինչո՞վ  էր զբաղված  հայկական կողմը  երեսունամյա ժամանակահատվածում՝ տնտեսությունը շարունակում էր փոշիանալ, միաժամանակ հառնելով գեներալների, նախարարների, նախագահների բազմամիլիոնանոց դղյակները՝ անգամ արտերկրներում, իսկ զինվորը ի՞նչ՝ զինվորը կարիքավոր ընտանիքից էր և կարևոր չէր նրա անվտանգությունը։ 

Հայկական բանակը հիշեցնում էր կյանքին վտանգ սպառնացող ճամբարի, որտեղից ամեն գնով՝ այսինքն մե՜ծ փրկագին վճարելով զինկոմներին, հարուստները ազատում էին իրենց երեխաներին, ուղարկելով արտերկիր, իսկ կարիքավոր երեխայի ծնողը երկու երկար ու ձիգ տարիներ անքուն աչքով լույս էր բացում․․․

Սթափվե՛ք պարոնայք․․․

 

Եվրոպացին, առաջին աշխարհամարտի ժամանակ լուռ հետևում էր թե  թուրքը ինչպես է  տանջամահ անելով սպանում մի ողջ ժողովրդի։ Հարյուր տարի հետո, նույն եվրոպացին, նույն անտարբերությամբ հետևում էր թե ինչպես է Հայ- ադրբեջանական պատերազմի ժամանակ,  Ադրբեջանը Թուրքիայի և Իսրայելի հովանավորությամբ և օժանդակությամբ արգելված մասսայական ոչնչացման զենքով օդից սպանում  հայ անպաշտպան զինվորին և խաղաղ բնակչությանը, ռմբահարելով քաղաքներ և գյուղեր։

Եվրոպայի համար հոգեհարազատ տեսարաններ են այսօրվա Սիրիան, Իրաքը, Լիբանանը՝ շարքը պիտի շարունակեր Հայաստանը։ Բարեբախտաբար այդպես չեղավ և դեռ կան անմիտներ, որոնք քննադատում ու մերժում են Ռուսաստանին։ Պարզապես Ռուսաստանը Եվրոպա չէ և փառք Աստծուն․․․

                                                                        ***

                                                                    

 

 Շուտվանից հայկական պետություն գոյություն չունի։ Վերջին պատերազմը ևս մեկ անգամ ապացուցեց այդ փաստը՝ բանակի ողբալի վիճակը, երկրի քարուքանդ տնտեսությունը, արդարադատության կոռումպացված վիճակը․․․ Երեք փաստն էլ բավական է կարծիք կազմելու տվյալ երկրի մասին։

Այնպես որ, ինչպես 72 տարի առաջ, այնպես էլ այսօր, հային անհրաժեշտ է իսկական տեր, որպեսզի այդ տիրոջ վախից նա ուտելը չվերածի լափելու, ավիրելով ողջ երկիրը։

Հայի մի տեսակ կա, որն առանց տիրոջ վեր է ածվում հրեշի և այդ տեսակը ցավոք՝ հիմնականում երկրի ճակատագիր որոշողն է։ 

 Մարդկությունը վերուստ տրված մեկանգամյա կյանքը աչքաթող արած՝ մի մասը տառապում է ընչաքաղցությամբ, մի մասը հիվանդ է ոսկու տենդով, մի մասին շահն ստիպում է ոչնչացնել իր նմանակին իբր ի սեր մարդկության, մի մասը հրճվում է, երբ մի տեղ մի նոր ռումբ է պայթում։ Այս խառնամբոխի մեջ ամենազարհուրելին  պատերազմ հրահրող մասն է։ Այն մարդկության ուտիչ համակարգն է, պատսպառված բոլորին անհայտ մի անհայտ անկյունում պատերազմ է խաղում ուրիշի հաշվին, ուրիշի սահմանին, ուրիշի փողերով․․․․ Նա մահ է փսխում բոլորի համար, այդ համակարգը մարդկության սթրեսն է; Այդ մասի համար առաջնային գաղափարը ռասիզմն է, որտեղ ամեն վայրկյան ջոկում են, վերև ներքև անելով ազգերն ու երկրները։ 

Գլոբալիզմը չի հաղթանակի, սակայն շատ կյանքեր կխլի։ Մարդը մարդու հետ չի համակերպվում։ Գաղափարը՝ որքան էլ հակամարդկային լինի, կգտնվեն կողմնակիցներ, իսկ մեծամասնությունը դեմ կարտահայտվի և գաղափարը աննկատ կսկսի վնասել իսկական մարդու սովորական առօրյան, քաշելով նրան դեպի իրեն։ 

Աննկատ, սակայն սկսում են հասարակության մեջ իրենց առօրյաով երևալ այլախոհները, որոնք մի ժամանակ ապրում էին անհայտ ու աննկատ։ 

Մարդը չի փոխվի՝ ժամանակը կփոխի նրան ։ 

Պոլիէթիլեն ուտելը կդառանա սովորական երևույթ, իսկ մարսելը խնդիր, որի համար էլ բժշկությունը միլիոններ կաշխատի՝ իբր գործելով՝ հանուն մարդու, միաժամանամ և իսկապես ընդդեմ մարդկության։ Եվ բացարձակ ոչ ոք չի ընդդիմանա՝ անգամ չի զգա քայքայիչ նյութի ներկայությունը։

Մարդ արարածը ենթարկվող է, նա կարող է ենթարկվել ցանկացած հակամարդկային գործող օրենքի, սակայն աննկուն է սեփական ես- ով։ Հաճախ մարդը պայքարում է ինքն իր դեմ՝ ավիրելով թե ներկան թե ապագան, իսկ անցյալը նրա համար միշտ  վեր է ածվում քղցր հուշի, քանի որ ամեն ապագա ունի իր նախաստեղված կորուստներն ու ավերակները։

Մարդո ւն սպանում է նյութը։ Տարեց, տարի այն վեր է ածվում անհրաժշտության։

Մարդասերը մղված է ետին պլան, քանի որ մարդը մարդուն պետք չէ՝ մարդուն պետք է նմանակի հնարավորությունները և կապ չունի (ասպարեզը)։

Ըստ Չարլզ Դարվինի՝ մարդն առաջացել է կապիկից, իսկ ըստ Աստվածաշնչի՝ մարդուն  արարել է Աստվածը՝ երկու դեպքում էլ մարդը նույնն է՝ ավիրող ու վնասակար, առաջինը բնության, իսկ հետո՝ ինքն իր համար։

Բնության աղետի ժամանակ հնարածին դասակարգերը չեն փրկում մարդուն, այն սրբում տանում է բոլորին՝ աղքատին էլ, հարուստին էլ,իսկ նույն մարդու  ստեղծածը վեր է ածվում անպետքության և աղետը զարդարում է աղբով։ Մարդը անարդար է իր իսկ հնարած օրենքներով ու գործերով, նա մոգոնել է հավերժության գաղափարը, սակայն իրականացնել  այն ,այդպես էլ չի հաջողվում։ Մարդը շարունակում է հիանալ  անցյալի գործերով, իսկ ներկան շաղ է տալիս  արդյունաբերական թափոնով, որի հետևանքը հավերժական ամպի տեսքով կախված է իր իսկ գլխին և սարսափելին այն է, որ այդ ամպը հեղձուցիչ է և այն երբեք անձրև չի դառնում․․․սակայն մշտապես թղթադրամի վերածված դարսվում է հատուկ փակ տեղերում, մխիթարելով մարդուն․․․

Մարդը ամեն ինչ վերցնում է բնությունից, ինքը անպիտան է որևէ բան արարելու իրենից, իսկ բնությանը վերադարձնում է վերցրածի թափոնը։ Բարեբախտաբար բնությունը վերարատադրվելու հատկություն ունի, իսկ մարդու ավիրածը լոկ ժամանակի խնդիր է՝ ընդամենը տարիներ և այն վերստանում է իր նախկին տեսքը։ 

Մարդու արարքը սխալ դաստիարակության արդյունք է։

 

                                                                 ՀԱՎԵՐԺՈՒԹՅՈՒՆ

Հավերժությունը մնում է անվերջության մեջ։ Այն ամփոփվում է կրկնության մեջ։ 

Ամռանը՝ երգը, արևը, ջուրը, օրն ու գիշերը տաք են ու գունեղ՝ 

թվում է, էլ չեն խամրի ու էլ չեն անցնի, սակայն ակնթարթ, որն էլ բերում է հաջորդի հերթը։ 

Նորից հավերժից մի փոքրիկ կտոր դեղնում է ու ոսկի շաղ տալիս, դառնում  քամու հետ պարում ու պարում, առուն սառչում, մեջքն ուռցրած հոսում է, հոսում վարար անձրևից․․․

Հավերժ է երկինքը, թռչունների չուն, իսկ հավքն անցողիկ,

ապառաժը ճաք տված, որ հետո կհարատևի խիճի վերածված,

հանդերն ու սարերն են հավերժ, իսկ թղթին նկարած սահմանն անցողիկ,

անկյունն է հավերժ՝ այնտեղ կուչ եկած էակն անցողիկ,

ջրերն են հավերժ, որքան էլ  ցամքեն՝ անձրև են դառնում ու հոսում առվով,

կռունկն է հավերժ և արագիլը մի ոտքի վրա, բույնը նրա տան կտուրին, իսկ տունն անցողիկ,

ծիածանն է հավերժ, որքան էլ պահ մտնի սև ամպե դեզի մեջ․․․

Տեսնես ո՞րն է սկիզբը հավերժի՝ տարվա ո՞ր եղանակն է՝ աշու՞նը թե ձմեռը,

իսկ գուցե ձյու՞նը հավերժի գույնով՝ ճերմակ է ու պաղ․․․

Հավերժությունը անվերջության մեջ․․․