«  Ֆլամեն հրապարակում»

Դահլիճում մնացին Կուբիկ-Վանդևը և Լիվանը իրենց ենթականերով՝ նախարարները, մողոսները, չղջիկ-թիկնապահները, Ագռավամարդն իր բանակով․․․

- Հուսամ հաճելի նորություն ունեք մեզ համար,- Վանդևը մոտենալով Ագռավամարդուն ժպտալով դիմեց նրան։

- Ոչ այնքան,- երկար թևերը հուսահատական տարածեց նա։

- Ինչպե՞ս հասկանալ քո պատասխանը,- զգաստացավ Վանդևը։

- Տղան համարյա իմ ձռքում էր, սակայն․․․

- Սակայն ի՞նչ, ու՞ր է նա,- շուրջը նայելով, նյարդերը նկատելի տեղի տվեցին։

- Բայց այդ ծերուկ Գրինյուսը ամեն ինչ փչացրեց, ինձ խճճելով ճյուղերի մեջ և ես ստիպված էի բաց թողնել տղային։

- Ափսո՜ս,- զսպված զայրույթով ֆշշացրեց նա։

- Ինչու՞ բազմությանը դուրս հանեցիք դահլիճից,- հարց տվեց ԼԻվանը, մոտենալով Վանդևին։

- Որովհետև նա չպետք է իմանա մեր թույլ կողմի մասին, որն իհարկե աննշան խնդիր է նման հզոր ուժի համար,- քամհարանքով արտաբերեց նա, գլխի շարժումով ցույց տալով ներկաներին,- Այնպես չէ՞ կոլեգա։

- Այո՛, իհա՛րկե,- գլուխ տվեց Ագռավամարտը, ետ քաշվելով։

- Ասացիր աննշա՞ն․․․Մի՞թե աննշան ես համարում այն, ինչը ինձ ու քեզ և այս բոլորին կյանք է տվել,- վրդոհվեց Լիվանը։

- Լավ, ես ընդամենը սխալ արտահայտվեցի, սակայն չգործեցի, հանդարտվի՛ր։

- Կարևոր հարցերում սխալ արտահայտվելն անգամ կարող է ճակատագրական լինել՝ չե՞ս կարծում պարոն Վանդև,- հեգնեց Լիվանը ոգևորված։

Կուբիկ- Վանդևը զգալով համախոհի բացահայտ առավելությունը, նենգ հայացքով տնտղեց բոլորին։

Ներս մտավ Ֆլամեն հրե կնոջ կերպարանք առած։ Բոլորը ետ քաշվեցին։

- Ֆլամե՛, շուտով դու բոլորիս մոխրի կվերածես, վերջապես զսպի՛ր քեզ,- երկու ձեռքերով դեմքը պաշտպանելով հոխորտաց Լիվանը։

- Հենց այնպես չեմ եկել, այնտեղ՝ դրսում ձեզ են պահանջում, իսկ տարածվող ջերմության համար մի մեղադրեք՝ հրե գագաթից եմ ուժ ստանում։

- Լավ է, սակայն մեր դեպքում զսպի՛ր քեզ, իսկ Ագռավամարդուն օգնելու համար, դրա կարիքը չկա։ Դու պետք է դաս տաս Գրինյուսին։ Այդ ծերուկը շատ է խանգարում մեր գործին։

- Այո՛, ես հաճույքով նրա կանաչը սև խանձահոտի կվերածեմ,- շողոքորթեց Ֆլամեն։

Դրսից լսվող աղմուկին խառնվեց բարձր երաժշտությունը։ Դահլիճի պատերը դողացին։

- Բոլորս դու՛րս, նրանք մեզ են պահանջում, ավելի ստույգ՝ քեզ,- հրահանգեց Վանդևը, չթաքցնելով հեգնանքը Լիվանի հանդեպ։

Առաջինը դահլիճը լքեցին մողեսների շարքը՝ դանդաղ թափահարելով թևերը օդ բարձրացան, նրանց հետևեց Ագռավամարդն իր բանակով, աղաղակելով դուրս թռան։ Չղջիկ-թիկնապահները երկու տողան կազմեցին, նրանց արանքով քայլեցին երկու առաջնորդները, նրանց հետևեցին նախարարների  հարյուր երեսուն հոգանոց շարքը։

Թիկնապահների ուղեկցությամբ առաջնորդները բարձրացան պատվանդանին։ Ֆլամեն մնաց հրապարակի կենտրոնում, որպես խառույկ, երբեմն կերպարանափոխվելով կնոջ։

Իջավ երեկոն։ Երևաց կիսալուսինը։ Երկնքում սկսեցին ճախրել հրե թռչունները, լուսավորելով հրապարակը։ Խոսափողին մոտեցավ Վանդևը։ Նա չէր հասցրել բանալ բերանը, երբ ամբոխը վանկարկեց Լիվանի անունը։ Վանդևը պարտվողի մի նենգ հայացք գցեց ամբոխի վրա, ետ քաշվեց։ Լիվանը կատարվածից շոյված, երանությամբ նայեց լուսին և այդպես մնաց։ Երբ հետղհետե կոչերը վերածվեցին ժխորի, Վանդևը աննկատ մոտեցավ Լիվանին․

- Քեզ հետ ի՞նչ է կատարվում։ Դու համրացե՞լ ես,- Լիվանը զգաստացավ այն ժամանակ, երբ համախոհը խփեց նրա ուսին։ Նա ակամա ձեռքը բարձրացրեց։ Տիրեց լռություն։ Լսվեց հռետորի կախարդող ձայնը․․․

                                                      

                                                        ԺՈՂՈՎԱԿԱՆՆԵՐԸ

Հետզհետե սրահը լցվեց տարօրինակ բազմությամբ, վանկարկելով Լիվանի անունը։ Ամբիոնին երևաց Վանդևը, բարձրացրեց աջը, տիրեց քար լռություն։

- Նոր դարը բերել է նոր ժամանակներ և այն նաև մեր ժամանակն է։ Աշխարհի փոփոխությունը կսկսվի ամեն տեղից, ինչպես նաև այս լեռնային կղզուց և երբեք մի մոռացեք՝ գերադասելի է լինել չար ու դաժան, քան միջակ ու անտարբեր,- դահլիճի վերևից լսվեցին սվվոցներ՝ բազմությունը ետ նայեց, լսվեցին ճիչեր,- Սարսափելի ոչինչ չկա՝ մողեսները և մյուս նոր արարծները հրե գագաթի զավակներն են։ Նրանք մեզ հավատարիմ են,- ներս մտավ մի նոր ստվար շարասյուն, որի առաջատարը Ագռավամարդն էր։ Նա քայլում էր գլուխը բարձր, կուրծքը դուրս։ Շարքը միացավ մողոսների տողանին,- Վերջապես ժամանեցի՛ք,- ոգևորվեց Վանդևը։

- Լուսի՛ն, լուսի՛ն, լուսի՛ն․․․,- միաբերան գոչեցին նորեկները։

 «Մի՞թե բոլորը լուսնի ծնունդ են»․ Անցավ լիվանի մտքով, որը ողջ այդ ընթացքում ձեռքերը կրծքին խաչած հետևում էր համախոհին։ Վանդևը մոտեցավ նրան, բերանը մոտեցրեց նրա ականջին,- Ո՛չ կոլեգա, նրանք հրե գագաթի զավակներն են, իսկ լուսինը մեր բոլորի հաջողության խորհրդանիշն է՝ լիալուսինը,- մատը վեր տնկելով ինքն իրեն ուղղեց նա։ Լիվանը զարմացած նրան էր նայում,- Այո՛, այո՛ մի զարմացիր, երբեմն նաև մտքեր եմ կարդում,- գլխի ընկնելով զարմանքի պատճառը, հանգիստ շարունակեց Վանդևը։

Լսվեց մրափի խռմփոց։

- Ո՞ր մեկն է,- վրդոհվեց Վանդևը,- Արդնացրե՛ք այդ անբանին։ Թվում է նրանք ավելի շատ անտարբեր են, քան հավատարիմ,- մրափած նախարարին բոթեց չղջիկ-թիկնապահը, նա վեր թռավ փոքր, իրար մոտիկ աչքերը ճպճպացնելով նայեց շուրջը։

- Լիվա՛ն, Լիվա՛ն, Լիվա՛ն․․․,- Վանդևի համար անսպասելի թնդաց դահլիճը։ Կիսամրափ նախարարնեը վեր թռան։ Նա մի նենգ հայացք նետեց Լիվանի կողմը․« Ես նրան ասպարեզ բերեցի, իսկ այս հիմար ամբոխը չի ուզում նկատել ինձ, նորից նրա անունն է վանկարկում», Նկատելով, հաղթողի ժպիտը դեմքին առաջացավ Լիվանը, կանգնեց խոսափողի մոտ, ձեռքը տարավ կոկորդին, թեթև հազաց։ Նրա բերանից դուրս եկող սև ծուխը տարածվեց դահլիճով, որին հետևեց լռությունը։

- Մենք կավիրենք այս միֆ օրենքի երկիրը և մեր հաղթանակին կնպաստի մարդն իր անտարբերությամբ։ Հաղթանակի համար կարևոր է լինել դաժան ու անողոք։ Առա՛ջ մինչև վերջ,- բռունցքը վեր, գոչեց ոգևորված հռետորը։ Նրա վերջին միտքը կրկնեց դահլիճը։ Վանդևը մոտեցավ Լիվանին, շշնջաց նրա ականջին,- Ցրի՛ր այս հիմար ամբոխին։ Բավական է խոսքը, գործելու ժամն է,- Լիվանը զարմանքով նայեց նրան,- Այո, այո հարկ չկա զարմանալու,- պնդեց Վանդև ուղիղ նայելով նրա միակ աչքին։

- Ինչու՞,- շարունակեց զարմանալ Լիվանը։

- Թող հրապարակում սպսեն, եթե շատ են ուզում։

- Սա խա՞նդ է, թե նախանձ,- Վանդևի համար հարցն անսպասելի էր ուստի պատասխանի փոխարեն այլ հրաման տվեց։

- Ֆլամե՛ ընդառաջի՛ր բազմությանը դեպի հրապարակ,- բաց դռներից ներս լցվեցին անթիվ հրե թռչուններ, նրանք իրար միանալով վերածվեցին վեր խոյացող խառույկի։ Տարածվող ջերմությունից բազմությունը ետ քաշվեց,- Ֆլամե՛ զսպի՛ր քեզ,- նախատեց Վանդևը, որից խառույկը կերպարանափոխվեց հրե կնոջ և եթերային քայլերով հայտնվեց հրապարակում։ Բազմությունը հետևեց նրան․․․

 «Անտառը որպես թաքստոց»

Երեկո էր։ Ագռավամարդու թռչող բանակը օդ բարձրացավ, կռկռոցը տարածելով ամենուր։ Վեևից Ագռավամարդը նկատեց տղային, սրընթաց իջավ, ճանկեց, սակայն վեր բարձրացնելիղ Գրինյուսը հասցրեց լիանայի ճկուն ճյուղերով փաթաթվել նրա վզով։ Նրանց միջև սկսվեց անհավասար պայքարը։ Ծեր Գրինյուսին լքում էին ուժերը և երբեմն քիչ էր մնում բաց թողներ ախոյանին, բայց ի վերջո հաղթեցին լիանայի ճյուղերը, Ագռավամարդը ստիպված բաց թողեց տղային։

Սև երամը սկսեց աղմկելով պտտվել Գրինյուսի գլխավերևը։

- Թաքնվի՛ր տղա,- մեղեդային ձայնով հրահանգեց ծերունին, որի արձագանքը տարածվեց անտառով։ վագը նետվեց կաղնու փչակը, որը նրան թվաց հայտնվեց իրեն թաքցնելու համար։ Գրինյուսը խորը շունչ քաշեց, որի արձագանքից Ագռավամարգու տեսադաշտից դանդաղորեն մշուշվեց ու անհետացավ անտառը։

- Դեպի՛ ժայռերը, անբաննե՛ր,- գազազած բղավեց երամի առաջնորդը և նրա հրամանին հետևեցին հեռացող թևերի թափահարումները։

Պատանին և աղջիկը աշխատում էին առանց ժամանակ կորցնելու լքել բարձունքը։ Նրանք հազիվ էին հասել ժայռի պռկին, երբ երևաց սև երամը։

- Ագռավամա՛րդը,- առաջինը նկատեց Էմմին։

- Թաքնվեցինք,- ասաց պատանին և միասին գլորվեցին ներքև։ Նրանք հայտնվեցին մութ քարանձավում։

- Էդգա՜ր որտե՞ղ ես,- մթության մեջ խարխափելով ձայն տվեց աղջիկը, սակայն պատանու փոխարեն լսվեց ինչ որ մեկի վրդոհված ձայնը։

- Ինչու՞ նորից ինձ անհանգիստ արեց մարդը՝ թու՜․․․,- նրանց թվաց ձայնը լսվում է ընդդերքից և նքւյն պահին երկուսն էլ դուրս նետվեցին քարանձավից։ Թվաց մութ խոռոչը նրանց դուրս թքեց։

Անհյուրընկալ քարանձավից նրանք անդունդն էին գահավիժում, երբ մի ուժ նրանց խլեց ու տարավ։

- Գրինյու՛ս,- լսվեց Արեգանիի մեղեդային ձայնը։ Էդգարն ու Էմմին հայտնվեցին կանաչ թփի վրա։ Զսպանակի պես այն նրանց ետ հրեց և նրանք հայտնվեցին անտառում։ պատանին ու աղջիկը իրենց առջև տեսան ծեր Գրինյուսին և սլացիկ կեցվածքով Արեգանիին։

- Արեգանի՛, այնպես սրընթաց իջար, թվաց արպատախիլ կլինեմ նման արագությունից,- գոհունակությամբ արտաբերեց Գրինյուսը։

- Եթե դանդաղեի նրանք ջարդ ու փշուր կլինեին,- այդ պահին Էդգարը կուչ եկած հենվեց աղջկան,- Դու վիրավո՞ր ես,- նկատեց Արեգանին,- կարծում եմ սխալ թույլ չեմ տվել, միայն արագությունն եմ չարաշահել,- ժպտալով մոտեցավ պատանուն։

- Դուք մեղք չունեք, նրան վիրավորել է Ագռավամարդու ձագը,- շտապեց պատասխանել Էմմին։

- Ինչպե՞ս,- զարմացավ Արեգանին,- Ինչպե՞ս եք հայտնվել այնտեղ և ինչպե՞ս է ձեզ հաջողվել ողջ մնալ։

- Մեր կամքով չենք հայտնվել։ Նա մեզ չանկեց ու տարավ, բայց հետո պարզվեց մենք նրան պետք չենք և թողեց, որպես կեր իր ձագերին,- բացատրեց Էդգարը։

- Պարզ է։ Նա ձեղ այնտեղ չի տարել, որպես կեր, այլ․․․Արեգանին լռեց և բազմանշանակ նայեց Գրինյուսին,- Գրինյու՛ս օգնի՛ր նրան, տեսնում եմ տանջվում է։

ծերունին անխոս երկարացրեց իր հագուստի կանաչ ճյուղերից մեկը, փաթաթեց տղայի մարմնով, ապա ետ պտտելով ուժգին շպրտեց։ Էդգարը ոտքի կանգնեց, մի ձեռքը տարավ գլխին, մյուսը որովայնին, զարմանքով նայեց ընկերներին,- Այլևս չի ցավում, շնորհակալ եմ,- գոհունակությամբ արտաբերեց նա։

Փչեց թեթև քամի։ Լսվեց ագռավների կռկռոցը։ Արեգանին անհանգստացած նայեց երկինք։ Երևաց ագռավների սև երամի սկիզբը,- Ագռավամա՛րդն է,- գոչեց նա,- Գրինյու՛ս թաքցրու նրանց ևս, իսկ դուք հիշե՛ք ձեր պարտականությունը և այն ավելի է դժվարանում, քանի որ ամեն անգամ նոր թշնամի եք վաստակում։ Այս երամի հետ առճակատվելիս ավելի բարդ է ձեր գործը, քանի որ չեք կարող օգտվել սրտիկներից,- խոսքն ավարտելով, նա վեր սլացավ, մխրճվելով ագռավների երամի մեջ։ Արագությունից մի քանի շարքային թռչուններ անշնչացած թափվեցին նրանց ոտքերի առաջ։ Տեսնելով սեփական զինվորների մահը Ագռավամարդը գազազեց։

- Թաքնվե՛լ,- հրահանգեց Գրինյուսը պատանուն և աղջկան։

«Փչակում»

Խառնարանից դուրս թափվող հրե շիլան շուրջ բոլորը դանդաղորեն վեր էր ածում ամայության, իսկ Ֆլամեն իր մոխրե կնիքն էր դնում բնության վրա։ Օր-օրի ավելանում էին ամայացող բնակավայրերի թիվը, իսկ ծուխն ու մշուշը դարձել էին երկնքի տերն ու տիրականը։ Թվում էր այս ամենից հողն ավել էր տնքում, քան մարդը։

Արդնացած աղետը մարդուն ստիպում էր պարզապես սարսափել, իսկ խոշտանգվող բնությունը իր փրկությունը տեսնում էր նույն մարդուց։

Վագը սենյակում մենակ էր, երբ դրսից լսվող  ուժգին աղմուկը նրան ստիպեց դուրս նայել լուսամուտից՝ հրե գագաթից թափվող զանգվածը սև շիլայի վերածվելով լցվում էր բակը, իսկ մարդիկ խուճապահար այս ու այն կողմ էին փախչում փրկվելու հույսով։

Ներս թափանցող ջերմությունից Վագը սկսեց հևալ, վազելով բացեց դուռը և մնաց շվարած՝ օձի պես գալարվող սև շիլան արդեն հասնում էր դռանը։ Ուժգին փակեց դուռը և նետվեց դեպի կուբիկների տուփը, այն կախեց վզից, դիմեց դեպի դուռը։ Այն տեղի չտվեց։ Պատուհանից դուրս նայեց։ Սև զանգվածը բավականին բարձրացել էր, իսկ մարդիկ անհետացել էին։ Նա թևքով մաքրեց ճակատը, շտապեց բացել ջրի ծորակը։ Եռացող սև ջուրը ստիպեց արագ փակել ծորակը։

Վանդակն ընկած գազանի պես Վագը ելք էր որոնում՝ մեկ վազում էր դեպի դուռը, մեկ դեպի լուսամուտը։ Հանկարծ նա դուրս եկավ բաց պատժգամբ և փորձեց բարձրանալ տանիք, բայց սայթակեց և մնաց տանիքի եզրից կախված։ 

Բակում բլթացող սև զանգվածի պայթող փուչիկները սկսեցին վեր բարձրանալ։ Տղան սարսափած սկսեց օգնություն կանչել, սակայն բացի պայթող փուչիկների տարօրինակ ձայներից ուրիշ արձագանք չեղավ։ Նա հուսահատ ու վախեցած ամուր կառչել էր տանիքից շուրջն էր նայում, երբ երկու ուժեղ ձեռքեր խլեցին ու տարան նրան․․․

- Գրինյու՜ս օգնի՛ր տղային,- գոչեց Արեգանը և տղային բաց թողեց։ Վագը ընկավ երկու փարթամ ճյուղերի վրա, որոնք ճոճվելով նրան դրեցին գետնին։

 «Կուբիկ»-ի շարունակությունը

                                                                                     ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

 Փոսի մեջ ցավից կուչ եկած պատանին լսեց թռչունի թևերի ուժգին թափահարում։ Նա դժվարությամբ ոտքի կանգնեց, փորձեց դուրս նայել, բայց նորից գլորվեց ցած։

- Վե՛ր կաց,- լսվեց Ագռավամարդու ձայնը։ Նա նորից պատերը ճանկռոտելով գլուխը դուրս հանեց փոսից և տեսավ թե ինչպես Ագռավամարդու հերթական զոհը երերալով ոտքի կանգնեց։

- Ա՜, դու աղջի՞կ ես-, հիասթափված արտաբերեց թռչունը, երբ մթության մեջ տնտղեց իր զոհին։

- Այո, ես Էմմին եմ,- պատասխանի հետ նա ձեռքը դանդաղ տարավ գրպանը։

«Միայն ոչ սրտիկը»․ Շշնջաց պատանին և նորից փորձեց դուրս գալ փոսից, ոչինչ չստացվեց և նա պարզապես գոռաց,- Ո՜չ, նա Ագռավամարդն է,- և նորից տապալվեց ցած։

- Ա՛խ դու անիծյալ մարդուկ դեռ ո՞ղջ ես, իսկ ես համոզված էի քեզ արդեն խժռել են իմ ձագուկները,- կատաղությունից նա ճանկեց աղջկան և նետեց ձագերի առջև,- Գնա՛, քո տեղը ևս նրանց ստամոքսն է,- այնուհետև թևերը տարածելով անհետացավ մթության մեջ։

Էմմին իր վրա կախված տեսավ երկու մեծ ու անճոռնի գլուխներ։ Նրան վախեցրեցին այդ գլուխների չորս անթարթ աչքերը։ Նա ակամա ձեռքն առաջ մեկնեց, երբ ձագերից մեկը ուզում էր կտցահարել նրան։

- Վառվի՛ր սրտիկ,- գոչեց նա, նրան միացավ Էդգարը։ Սրտիկները բոցկլտացին՝ ձագերի ականջ ծակող ծվծվոցը կտրվեց։ Նրանք մրափեցին։ Էմմին շտապեց դեպի պատանին։

- Էդգա՛ր, որտե՞ղ ես։

- Այստեղ եմ, այս անիծյալ փոսի մեջ, զգույշ դու էլ չհայտնվես այստեղ։

- Ահա՛ թե որտե՞ղ ես դու։ Քեզ ի՞նչ է պատահել,- Կռանալով դեպի փոսը հարցրեց նա։ Ցավից տնքալով պատանին մի կերպ ոտքի կանգնեց։

- Դու վիրավո՞ր ես,- նկատեց Էմմին։

- Այո, այդ անճոռնի գլուխները երկու անգամ հարվածել են ինձ։

- Իսկ սրտի՞կը։

- Ես մենակ ի՞նչ կարող էի անել,- ուսերը թոթովեց նա,- Ավելի ստույգ՝ սկզբում չէի նկատել նրանց, իսկ երբ նկատեցի՝ ուշ էր։

Էմմիի օգնությամբ պատանին դուրս եկավ փոսից։

- Օ՜ֆ, շնորհակալ եմ,- տնքալով, համարյա տապալվեց գետնին։

- Ես էլ եմ շնորհակալ,- վրա բերեց Էմմին, նստելով նրա կողքին։

- Իսկ դու ինչի՞ համար,- զարմացավ պատանին։

- Դե՜,- ծոր տվեց աղջիկը,- Զգուշացնելու։ Գիտե՞ս, դու միշտ հայտնվում ես ճիշտ ժամանակին , ճիշտ տեղում։

- Ոչ միշտ է այդպես,- մտածկոտ առարկեց Էդգարը, ցավից ավելի կուչ գալով։

- Ապա ցույց տու՛ր, որտե՞ղ է ցավում։

- Ահա՛, մեկը գլխիս է հարվածել, իսկ մյուսը այստեղ,- նա ձեռքը դրեց որովայնին։

- Կտուցի տեղը վերք է, իսկ շուրջը կապտած է,- վերքը զննելուց հետո ասաց Էմմին,- Կարո՞ղ ես քայլել։

- Կփորձեմ։ Պետք է աշխատել այստեղից շուտ հեռանալ։ Պարզվում է այս անճոռնիները  նրա ձագերն են, իսկ նա շուտով ետ կգա։

- Այո՛, մեր վիճակը այնքան էլ նախանձելի չէ, բացի այն, որ մենք նորից գտանք իրար։

- Լավ է, որ հիշեցրիր։ ՈՒ՞ր կորար այն գիշեր։

- Տեսնել չկարողացա ո՞վ, բայց մեկն ինձ օդ բարձրացրեց։

- Ագռավամարդը չէ՞ր,- զարմացավ պատանին։

- Ո՛չ, նա հետո ինձ ճանկեց, երբ առաջին ճանկողը բաց թողեց քարերի  մեջ, ուր քիչ մնաց ջարդ ու փշուր լինեի։

- Պարզ է։

- Իսկ հիմա փորձիր ոտքի կանգնել,- առաջարկեց աղջիկը և Էդգարը նրա օգնությամբ ոտքի կանգնեց,- Հենվի՛ր ինձ։ Ես քեզ կտանեմ։ Միայն աշխատիր մի կերպ ոտքերդ քարշ տալ։

- Լավ,- պատանին մի ձռքով որովայնը բռնած, մյուսը աղջկա ուսով գցած, նրանք ուղղություն վերցրեցին դեպի արևելք։

 

 Վերջապես վերադարձա։ Տուն էի գնացել՝ հայրենիք։ Գիտե՞ք մի տեսակ քար ու քանդ էր իմ հայրենի գյուղը։ Փողոցները դատարկ էին, իսկ հանդիպող մարդիկ ժամանակից շուտ ծերացել էին։ Տարիքով մեծ չէին՝ չէ՜, սակայն ատամ չկար բերանները, դեմքները սմքված էր ու խորշոմած։ Մի բան չհասկացա՝ նրանք տխու՞ր էին թե հուսահատ․․․

Երևի և տխուր էին և հուսահատ․․․ Եկա, սակայն սիրտս մնաց այնտեղ՝ արևակիզ լեռներում․․․