ՓԱԽՈՒՍՏ

Վանդև-Կուբիկը տիրելով հաղթանակի ևս մեկ խորհրդանիշին, ոգևորված մոտեցավ Լիվանին,- Հրաման արձակի՛ր, որպեսզի բանակը շարվի հրապարակում,- քիչ հետո բանակը շարված էր։ Պատվանդանին՝ իրենց հերթին կանգնած էին Լիվանն անբաժան սև գավազանով, Վանդև-Կուբիկը իննը կուբիկներով, այնուհետև կարգապահ շարված էին չղջիկ-թիկնապահները, իսկ վերջում նստած էր նախարարաների հարյուր երեսուն հոգանոց շարքը։ Հրապարակում շարված էին Ագռավամարդու սև բանակը, սուր դնչերով մողեսների եռանկյուն կազմած շարքը, իսկ Ֆլամեն Վանդևի հրամանով, հրե կնոջ վերածված, մնացել էր հրապարակի վերջում։

Խոսափողին մոտեցավ խորամանակ Վանդևը, բազմանշանակ նայեց Լիվանին, ապա սկսեց․

- Այս պահին իմ խոսքը կհնչի՛ և որպես նորությու՛ն և որպես հրամա՛ն,- նա ոգևորված ձեռքը դրեց կուբիկների տուփին,- Բարու կամակատարը բանտվա՛ծ է և մեր այս հզոր ուժը,- ձեռքով ցույց տվեց շարքերը,- Լիարժեք դարձնելու՛ համար, անհրաժեշտ է գտնե՛լ տղային,- բոլորի հայացքները փոխվեց զարմանքի,- Այո՛, այո՛ և տղային պետք է փնտրե՛լ Սև այգում։ Այն խելագար ամբոխը նրան տարա՛վ ա՛յն պահին, երբ մենք կարևոր հարց էինք քննարկո՛ւմ,- նա մեկ անգամ ևս մի խորամանկ հայացք նետեց համախոհին և ավելի բարձր ձայնով հնչեցրեց հրամանը,- Այսօր մեր խնդիրը Սև այգի՛ն է։ Առա՛ջ, դեպի՛ Սև այգի,- հրամանից հետո, նա ավելի մեղմ տոնով շարունակեց,- Իմ զավակնե՛ր, մե՛նք լիալուսնի ծնունդն ենք, իսկ նրանք՝ բորենիների ցեղը, կիսալուսնի։ Չե՞ք կարծում, որ մենք և նրանք շատ ընդհանուր բաներ կարող ենք ունենալ։ Մեր ճամփան դեպի ամուր հաղթանակ դժվար է լինելո՛ւ, Գուցե՞ հենց բորենիները սխալ հասկանան մեզ և անգամ մի պահ դուրս գա՛ն մեր դեմ, սակայն, երբ հասկանան, չեմ կասկածում, որ կմիանան մեզ։

Առա՜ջ դեպի՛ Սև այգի,- Վանդևը ձեռքը բռունցք վեր բարձրացարած ավարտեց ճառը, բայց կարծես ոչ ոք չէր պատրաստվում տեղից շարժվել։ Նկատելով, նրա դեմքը կատաղությունից կարմրեց, որը չէր կարող չոգևորել Լիվանին,- Հրաման տու՛ր նրանց դեպի՛ Սև այգի,- խոցված մրմնջաց Վանդևը, ետ քաշվելով խոսափողից։

Սև գավազանը ձեռքին, Լիվանը տիրական առաջ եկավ,- Առա՜ջ, դեպի՛ Սև այգի,- գոչեց նա և ձեռքը տարավ կոկորդին՝ նրա բերանից դուրս եկավ սև շղարշը և տարածվեց հրապարակով։ Բանակը կախարդվածի պես կրկնեց․

- Առա՜ջ․․․

Վանդևը կատաղությունից սկսեց հոլի պես պտտվել, վերածվելով սև կուբիկի սլացավ վեր,  նրան հետևեց սև գավազանին նստած Լիվանը, այնուհետև չղջիկ-թիկնապահները և մնացած բոլորը։ Երբ հրապարակը դատարկվեց, այնտեղ մնացին նախարարները, որոնց համար անսպասելի ետ եկավ Վանդևը, հոլի պես պտտվելով հոխորտաց․

- Գերիների համար գլխով եք պատասխանատո՛ւ,- երբ Կուբիկ-Վանդևը նորից անհետացավ տեսադաշտից, կարծես նրանք ուշքի գալով քրթմնջացին․

- Այո՛ իհա՞րկե,- իսկ մյուս գեր նախարարը ի միջայլոց թափահարեց ձեռքը, քթի տակ մրմնջալով,- Դեռ կհասցնենք հետևել գերիներին կամ էլ բանտախցից ու՞ր պիտի փաղչեն։ Կարելի է առիթից օգտվել և մի քիչ հանգիստ առնել, այլապես այսքան լարված օրերից մենք հոգնում ենք,- կարճ ժամանակ հետո հրապարակից լսելի էր մրափի ձայները։

Գերիները, յուրաքանչյուրն իր մենախցում ուշքի եկան։ Թէև ընդհանուր ներքնահարկը լուսանցքներ չուներ, բայց ներսի մենախցերը լինելով երկաթյա ճաղերով, գերիները լսելի էին միմիանց։ Արեգանին նստած հատակին, Ագռավամարդու հարվածներից տնքացող գլուխն առել էր ձեռքերի մեջ։

- Արեգանի՜,- երբ լսեց իր անունը, բարձրացրեց գլուխը․

- Ո՞վ է։

- Ես եմ՝ Էդգարը։

- Իսկ մյուսները որտե՞ղ են։

- Չգիտե՛մ։ Գլուխս տնքում է, հազիվ կարողացա ուշքի գալ։ Գուցե նրանք էլ նույն վիճակու՞մ են։

- Ի՞նչ վիճակում էլ լինենք, պետք է ելք գտնե՛լ այստեղից դուրս գալու,- վճռեց նա և սկսեց ձայն տալ,- Գրինյու՜ս, ու՞ր ես, ձայն հանի՛ր,- արձագանք չեղավ,- Էդգա՛ր, կարծում եմ նա այստեղ է, բայց գիտակցությունը կորցրած, ինչպես մենք։ Ձայն տու՛ր Էմմիին, լուսավե՛ք շուրջը։

- Էմմի՜,- ոգևորված սկսեց ձայն տալ նա,- Էմմի՜․․․

- Այստե՛ղ եմ,- անթափանց խավարի մեջ լսվեց աղջկա հազիվ լսելի շշնջոցը։

- Վե՛ր կա՛ց Էմմի՛,- թախանձեց պատանին։

Աղջիկը երերալով ոտքի կանգնեց,- Ստացվե՛ց։

- Իսկ հիմա պետք է օգտվե՛լ սրտիկներից՝ Գրինյուսին օգնություն է հարկավո՛ր։

- Այո՛ իհա՞րկե,- զգաստացավ աղջիկը և շտապեց ձեռքը մեկնել առաջ, նրան միացավ պատանին․

- Վառվեցե՛ք սրտիկնե՛ր,- ներքնահարկում տարածվեց երկնագույն լույսը, երևաց Գրինյուսի խուցը, ուր նա ընկած էր հատակին։

- Սրտիկները ուղղեցե՛ք նրա կողմը,- շտապեց հրահանգել Արեգանին։

Երբ նրանց հաջողվեց ուշքի բերել ծերունուն, նա դժվարությամբ նստեց և խորը հոգոց հանեց,- Որտե՞ղ եմ,- շշնջաց նա, որի արձագանքը տարածվեց ողջ ներքնահարկով։

- Դու այստե՛ղ ես՝ մեզ հետ բանտված,- լսվեց Արեգանիի պատասխանը։

- Ա՜ հիշեցի՛, այդ անիծյալ Ագռավամա՛րդը․․․

- Գրինյու՛ս, ուշքի արի՛, կարծես դրսի աղմուկը դադարել է։ Մենք պե՛տք է օգտվե՛նք առիթից և շտապե՛նք առաջինը գտնելու տղային, այլապես իսկապես կպարտվե՛նք,- հորդորեց Արեգանին։

- Ինչպե՞ս, չէ՞որ մենք փակված ենք,- երկաթյա ձողերը ուժգին ցնցելով, նեղսրտեց պատանին։

- Ահա՛ այսպե՛ս,- հնչեց Գրինյուսի երգեցիկ ձայնը և նրա կիսախանձված ու սևացած ճյուղերից սկսեց երկարել դալար ու կանաչ մի շիվ՝ այն դուրս եկավ խուցից, երկարելով մոտեցավ Արեգանիի խուցին, կառչեց երկաթյա ցիցից, դուրս քաշեց այն։ Փոքրիկ դռնակը բացվեց։ Արեգանին երկտակված, մի կերպ դուրս եկավ, ձգվեց, ապա ձեռքը տարավ գլխին․

- Կտուցի   հարվածից գլուխս տնքում է։

- Իսկ ես որքա՜ն անփույթ եմ,- ճակատին թմփացնելով, Գրինյուսը կանաչ շիվը երկարացրեց և փաթաթեց Արեգանիի գլխին, ապա ետ քաշեց։

- Շնորհակա՛լ եմ,- թեթևացած շունչ քաշեց նա,- Այդ անճոռնու կտցի հարվածից, կարծես գլուխս երկու կես էր եղել,- Արեգանին ոգևորված սկսեց բացել մյուս խուցերի դռները։ Երբ վերջապես չորս գերյալները ուղղվեցին դեպի դուռը, հեռավոր անկյունից մեկը ձայն տվեց․

- Հե՜յ, իսկ ե՞ս,- նրանք զարմանքով ետ նայեցին։ Սրտիկների լույսի ներքո երևաց Դավիդը։

- Դավի՞դ,- տեսնելով, մոտ վազեց Արեգանին,- Դու՞․․․

- Ա՛յդ սև թռչունը գլխիս այնպես է հարվածե՛լ, որից հազիվ ուշքի եկա,- բողոքեց նա, ձեռքը տանելով գլխին։

- Գրինյու՛ս օգնի՛ր,- հրահանգեց Արեգանին և Դավիդը միացավ ընկերներին, բոլորը միասին մոտեցան գլխավոր ելքին։ Որքա՜ն եղավ նրանց հիասթափությունը, երբ այն դրսից կողպված գտան։

- Գրինյու՛ս, մեր հույսը դարձյալ դու՛ ես,- դիմեց Արեգանին,- Մի ելք գտի՛ր։

Ծերունին անխոս, ամենաբարակ շիվը երկարացրեց, դուրս հանելով դռան տակից և անսպասելի բոլորի համար գոչեց,- Գտա՛,- երկաթյա ծանր դուռը ետ գնաց, փականը զնգալով ընկավ գետնին։

- Զգու՛յշ, նրանք կարող են մեզ լսել,- շշնջաց աղջիկը։

Առաջինը Արեգանին եթերային քայլերով լքեց զնդանը, նրան հետևեցին մյուսները։ Նրանք ավելի անհանգստացան, երբ հրապարակում գտան միայն մրափած նախարարներին․

- Նրանք գնացել են տղայի հետևից, իսկ հիմա՛ Արևը մեզ օգնակա՛ն,- կիսաձայն ասաց Արեգանին, հայացքը վեր հառած։ Մշուշը ճեղքելով, երևաց փոքրիկ թռչնակը, այնուհետև նրանց վրա թափվեց լույսի հեղեղը, որից երևացին փայլող սրերը։

Նախարարները լույսից ճպճպացնելով աչքերը խառնվեցին իրար։

- Տղային գտնելո՛ւ ժամն է,- հաղթական գոչեց Արեգանին և վեր սլացավ Դավիդի հետ։ Գրինյուսը փաթաթվելով Էմմիին և Էդգարին անհետացավ։ նախարարները խուճապահար նետվեցին դեպի ներքնահարկ, երբ նրանք տնտղում էին բացված դռները երևաց Սամարան․

- Ահա՛ պարտության սկիզբը,- ապա նույն կերպ անհետացավ դռների մեջ։

- Վհու՜կ,- նրա հետևից բղավեցին մի քանի նախարարներ․․․