«Մենք դարդի մեջ, չգիտեինք դարդն ի՞նչ է»․ Թումանյանի այս միտքը կարծես մեր մանկության մասին էր։

Ութ, իննը տարեկան երեխաներ էինք, սիրում էինք մայիսյան տոները։ Մեծ սիրով ու փափագով էինք սպասում այդ օրերին, բայց ամենա շատը սպասում էինք մայիսի մեկի շքերթին՝ այն անց էր կացվում անգամ ամենափոքրիկ քաղաքներում։ Մեր քաղաքն էլ էր փոքր քաղաքների շարքին դասվում, ավելի ստույգ շրջկենտրոնը, իսկ մեր գյուղից այն բավականին հեռու էր։

Վաղ առավոտյան դեռ անասունը հանդ դուրս չեկած, երեխաներով հավաքվեցինք ավտոբուսի կանգառը, որպեսզի չուշանայինք քաղաք գնացող միակ տրանսպորտից։

Մի ոտքի վրա կանգնած, կիսախեղդվելով հազիվ դուրս նետվեցինք ավտոբուսից, երբ տեղ հասանք։

Չնայած մայիս ամիսն էր, բայց օրն ամպամած էր ու անձրևոտ, իսկ շքերթը սկսվում էր ժամը տասնմեկին։ Երեխաներով ժամը ութին այնտեղ էինք՝ մրսած ու սոված։

Էս պատի տակ կուչ եկանք, էն պատի տակ, մինչև շքերթը սկսվեց։ Մի կարճ տարածություն էլ մենք քայլեցինք, ոգևորությունից ցուրտն ու սովը մեղմացավ։

Շքերթից հետո  մի կերպ գտանք ավտոկայանը, բայց ավտոբուսն անցել էր և մենք մնացինք շվարած։ Նադյան ինձանից մեծ էր մեկ տարով, առաջարկեց գնալ իր քեռու տուն։ 

Գիշերեցինք այնտեղ, իսկ առավոտ վաղ դուրս եկանք, որպեսզի ավտոբուսից չուշանանք։ Ավտոկայանը դատարկ էր ու անշուք։ ժամերով սպասելուց հետո, ոտքով ճամփա ընկանք դեպի գյուղ։ Դպրոցական համազգեստով էինք, առանց անձրևանոցի։ Սև ամպերը կախվել էին վերևից, կարծես ուր որ է հեղեղ պիտի թափվեր մեր գլխին, բայց այլ ընտրանք չկար, պիտի տուն հասնեինք։ Բավականին ճամփա հատելուց հետո, վերջապես հասանք մի գյուղի, որտեղ ադրբեջանցիները ավելի շատ էին, քան հայերը՝ և այս երևույթը լայն տարածում էր գտել շատ գյուղերում ու շրջաններում։ Սովետական բոլոր ազգերը եղբայրներ էին, որքան էլ ներքուստ հայը թուրքից վախենար։ Այդ գյուղում ամենա լավ ավտոն թուրքն էր քշում, ամենա մեծ հոտը թուրքինն էր, կոլտնտեսության վիլիսը թուրքն էր քշում, սոց․ հերոսը թուրք հովիվն էր․․․ Որքան էլ անունով հայկական գյուղ լիներ, այնտեղի տեր ու տիրականը թուրքն էր, ուստի մենք վախենալով գլխավոր ճանապարհով անցնել, փորձեցինք գյուղը շրջանցել կարճ ճամփով։ Ճամփաբերնի տնից մի սպիտակ գամփռ աթարի դեզից դուրս թռավ, սկսեց բարձր հաչալ, լավ էր որ կապված էր։ Շան հաչոցին երևացին մի քանի տղա երեխաներ, մենք զգաստացանք, քանի որ նրանց ձեռքին մեծ քարեր կային։ Սկսեցին թուրքերեն մեզ հայհոյել ու քարերով հարվածել։ Որքան էլ ճամփամիջի ցեխը դժվարացներ վազելը, մենք սկսեցինք վազել, հաճախ ետ նայելով։ Թուրքի երեխաների թիվը կրկնապատկվեց, իսկ մենք փախչում էինք ամբողջ ուժով։ Որքան էլ փորձեցինք անվնաս փրկվել՝ չստացվեց, շպրտվող քարերից մեկը դիպավ քունքիս, սկսեց արյունը հոսել։ Երբ այտս տաքացավ, դադարեցի վազելը, կանգնեցի ու ետ նայեցի։ Թուրքի երեխաները արդեն ետ էին դառնում, իսկ մենք հասել էինք գլխավոր ճամփին։ Մի կերպ քունքիս արյունը կանգնեցրի, բայց համազգեստս արյունոտվել էր ու ցեխոտվել։ Ինչևէ, տուն հասանք հոգնած, սոված ու մրսած, իսկ ամենասարսափելին՝  մենք մահու չափ վախեցած էինք մեր երկրում, մեր հողի վրա։